Stotteren en broddelen
Wat is stotteren?
Iedereen spreekt weleens onvloeiend; herhaalt een woord, begint een zin opnieuw of zegt ‘uh’. Bij ongeveer 1% van alle mensen op aarde is er sprake van stotteren. Het brein werkt dan anders met het op de juiste volgorde achter elkaar plakken en uitspreken van de klanken in een woord op het moment. Hoe vaak dat voorkomt in een zin verschilt per spreeksituatie. Anderen en de persoon zelf hebben een idee van hoe mensen met elkaar zouden moeten spreken en als daar, bijvoorbeeld door stotteren, niet aan voldaan kan worden; wat dan?
Stotteren uit zich op allerlei hoorbare en zichtbare manieren; het herhalen van klanken, woorden, zinsdelen, het verlengen van klanken, spanning in het gezicht of in het lichaam, het maken van bewegingen.
Maar ook op onzichtbare manier; zoals alle gedachten en gevoelens die bij stotteren komen kijken.
En in het sociale leven; zoals meedoen met activiteiten, (gezellige) gesprekken voeren of bezig zijn met de gedachten van anderen.
Stotteren begint meestal bij kinderen tussen de twee en vijf jaar. Veel kinderen maken een periode door waarbij ze tijdelijk onvloeiend praten. Bij 20-25% van die kinderen zijn de onvloeiendheden blijvend. Neem contact op als u vragen heeft, zich zorgen maakt of als het stotteren een langere tijd (richting 1 jaar) bestaat.
De aanleiding dat iemand op latere leeftijd gaat stotteren kan gevonden worden in een plotseling optredend emotioneel trauma, zoals het overlijden van een dierbare, een ongeluk, veranderend medicijngebruik bij bijvoorbeeld depressie of hersenschade, bijvoorbeeld na een CVA of TIA.
Wat is broddelen?
Bij broddelen is de spreker niet in staat zijn spreektempo aan te passen aan de talige eisen van dat communicatiemoment. Verschillende communicatiemomenten zijn bijvoorbeeld iets navertellen, zelf iets vertellen, iets voorlezen of een discussie voeren.
De persoon die broddelt wordt minder goed verstaan door de luisteraar doordat hij/zij te snel spreekt in combinatie met het weglaten van lettergrepen bij lange woorden, klanken binnen woorden verwisselen of samenvoegen, spreken met veel normale onvloeiendheden (een zin opnieuw beginnen, een woordje een paar keer herhalen, ‘uh’ zeggen) en/of fouten maakt met betrekking tot de adempauze.
Soms heeft de persoon die broddelt zelf door dat hij/zij voor de luisteraar onverstaanbaar spreekt, maar vaak is dat niet duidelijk. De persoon die broddelt vindt dan dat de luisteraar niet goed luistert of merkt wel dat de communicatie niet goed verloopt, maar weet niet precies hoe dat komt. Dit kan allerlei emoties oproepen die een fijne communicatie in de weg staan.
Broddelen is zonder twijfel vast te stellen bij kinderen vanaf 10 jaar. Voor die leeftijd kan lastiger bepaald worden of de opgemerkte symptomen horen bij broddelen of bij een andere spraak- en/of taalstoornis.
De stotter- en/of broddelbehandeling
Afspraken voor stotteren duren 45-50 minuten. Voor broddelen duren ze 25 of 45-50 minuten. Dat ligt eraan of er sprake is van alleen broddelen en een combinatie van broddelen en stotteren, wat vaak het geval is.
In het begin zullen de afspraken wekelijks plaatsvinden, daarna wordt in overleg met jou gekeken wat nodig is.
De eerste afspraak bestaat uit de intake en bekijken we samen wat het stotteren en/of broddelen inhoudt en wat er allemaal bij komt kijken. De reis om stotterexpert of broddelexpert te worden is begonnen. Als we in kaart gebracht hebben hoe jij of jouw kind stottert of broddelt, dan kan een plan gemaakt worden met persoonlijke doelen. Voor iedereen zijn die doelen weer anders, want iedereen stottert en/of broddelt op zijn eigen manier.
Omdat iedereen op zijn eigen manier stottert en/of broddelt, op zijn eigen manier leert en zijn eigen reis gaat maken naar zijn/haar doel, is niet te bepalen hoe lang de behandeling gaat duren. In contact tussen jou/jullie en de logopedist-stottertherapeut wordt gaandeweg duidelijk wanneer behandeling afgebouwd kan worden of niet meer nodig is.
Er bestaat een verschil tussen een logopedist en een stottertherapeut. Logopedisten zijn opgeleid om een breed scala van klachten rond de
mondelinge communicatie te behandelen. Daaronder hoort ook het behandelen van stotteren en broddelen. Een stottertherapeut heeft zich meer verdiept in stotteren door cursussen en workshops te
volgen en heeft in veel gevallen (want ‘stottertherapeut’ is geen beschermde titel) een specialistische opleiding gevolgd.
Een logopedist kan altijd doorverwijzen naar een stottertherapeut. Dit kan bijvoorbeeld als de kennis van de logopedist over stotteren ontoereikend is, als de stotter- en/of broddelproblematiek
te complex is of als er geen vooruitgang merkbaar is binnen 3 maanden (richtlijn Stotteren).
Stottertherapie bij Logopediepraktijk Rotterdam-Zuid, praktijk voor logopedie en stottertherapie
Bij Logopediepraktijk Rotterdam-Zuid kunnen mensen van alle leeftijden terecht voor stotteren.
Anne Vergunst is logopedist/stottertherapeut. Zij heeft haar ECSF (nu ESS: European Stuttering Specialization) stotterspecialisatie tot stottertherapeut met een pass+ afgerond in 2020. Zij behandelt mensen van alle leeftijden die stotteren en/of broddelen.
Elseline Stolk is logopedist en heeft uiteenlopende cursussen gevolgd voor het behandelen van jonge kinderen die stotteren.
Meer informatie
www.stotteren.nl - site met informatie over stotteren
www.demosthenes.nl - lotgenotencontact
www.stotterkamp.nl - site over stotterkampen voor kinderen tussen 6-12 jaar
www.damstegroep.nl - site voor groepstrainingen voor kinderen van 8-12 jaar en hun ouders, 12-19 jarigen en 20 jaar en ouder
www.nedverstottertherapie.nl - site van de beroepsvereniging voor stottertherapeuten
www.stotterteamtilburg.nl/blog-stotteren-en-lezen - blog van collega-stottertherapeut Femke de Smit over stotteren en lezen
